De Amerikaanse kunstenaar Tony Oursler in de Oude Kerk
Speciaal voor de Oude Kerk heeft de befaamde Amerikaanse kunstenaar Tony Oursler een aantal ruimtelijke, multimediale projecties van licht en geluid ontwikkeld. Het zijn nieuwe videoperformances, opgenomen in Ourslers New Yorkse studio, die de gewelven, muren en glas-in-lood vensters van de kerk in een ander licht zetten. In de aangrenzende stijlkamers is eerder werk te zien. Het is voor het eerst in 15 jaar dat Tony Oursler in Nederland exposeert. Hoe onderscheiden we onze virtuele wereld van de echte? In de historische ruimte van het kerkgebouw staat Oursler uitgebreid stil bij de manier waarop wij omgaan met digitaliteit. Ieder van ons is gemiddeld meerdere uren per dag online en staart naar digitale beelden, foto’s en plaatjes die vaak weinig met de werkelijkheid van doen hebben. Zowel fysiek als mentaal pendelen wij aanhoudend heen en weer tussen de digitale en de echte wereld. In de ogen van Oursler is digitaliteit per saldo een paradoxaal proces. Het paart precisie aan chaos, zoals de effecten op de samenleving ons laten zien. Het internet is voor Oursler een onmetelijk collectief onbewuste waarin het individu een dubbelganger of een digitale versie van zichzelf creëert. Als metafoor gebruikt hij het gedigitaliseerde gezicht. Van de bezoekers wordt verwacht dat zij positie kiezen. Wat doet de digitale beeldenstorm met hen, in positieve en negatieve zin? Tijdens hun rondgang door de Oude Kerk treden zij in interactie met menselijke en digitale intelligentie en nemen zij deel aan een metaforische Turing test.
Oursler bevolkt de Oude Kerk met digitaal geproduceerde performances die benadrukken dat de aard en het culturele gebruik van het gebouw voortdurend aan veranderingen onderhevig zijn. De projecties zijn zodanig ontworpen dat zij moeiteloos versmelten met de prachtige houten zoldering, de stenen muren, de gotische sculpturen en het kleurrijke glas-in-lood. Al met al krijg je de indruk, aldus Oursler, ‘dat de Oude Kerk op de een of andere manier is gehackt’. Het werk onderzoekt de overgang van mystiek naar materialisme en weer terug, naar het magische denken van ons digitale tijdperk. Oursler vult de ruimte met spookachtige lichtprojecties en presenteert performers als Holly Stanton, Josie Keefe, Jim Fletcher, Kate Valk, Constance De Jong, Jason Scott, Phyllis Ma, Joe Gibbons, Sarah Kinlaw en Branden Olson. De poëtische kakofonie van teksten, variërend van geneurie, gezang en gefluister tot muzikale elementen, resoneert thematisch met de tentoonstelling en is specifiek ontworpen voor de verschillende oppervlakten van de kerk.
Een nieuwe beeldtaal overlapt de eeuwenoude overblijfselen van een vroegere beeldcultuur. Ooit dienden beelden in de kerk als leidraad voor ongeletterde Rooms Katholieke kerkgangers. Met de Beeldenstorm van 1566 leken deze beelden te zijn verdwenen maar tijdens de restauratie van de kerk in de jaren vijftig van de vorige eeuw kwamen er een heleboel weer tevoorschijn. Oursler zocht ze bewust op en infiltreerde met zijn digitale videoperformances de historische representaties van mensen, heiligen en schutspatronen. In de Oude Kerk zien we digitale en historische beelden als het ware door elkaar heen. Zij vormen een haast natuurlijk geheel en stimuleren je om na te denken over de veronderstelde waarheid van wat we zien. In grote lijnen is deze tentoonstelling een overpeinzing van het wezen van de digitale revolutie. Voor meer informatie bezoek de website www.oudekerk.nl
